Czy to działa, czyli jak skutecznie nauczyć się języka?

W grupie czy indywidualnie?

Zajęcia grupowe były do niedawna najbardziej oczywistą formą nauki języka i po pandemicznej przerwie ponownie wracają do łask. Są zazwyczaj najbardziej ekonomicznym wyborem, a ich niewątpliwą zaletą jest również to, że poza szlifowaniem znajomości języka umożliwiają rozwój umiejętności interpersonalnych. Pozwalają nawiązać nowe znajomości i przyjaźnie, wymieniać poglądy oraz punkty widzenia. Sprzyjają ćwiczeniu naturalnej komunikacji i budują pewność siebie w posługiwaniu się językiem obcym. Dodatkowo, jeśli trafimy na sympatyczną grupę i inspirującego nauczyciela, wyjście na zajęcia w szkole językowej  może być jednym z ulubionych punktów naszego tygodniowego kalendarza. 

Praca w grupie może również wpływać na naszą motywację do nauki. Element rywalizacji i grupowa dynamika mogą prowadzić do większego zaangażowania i ułatwiać osiąganie założonych celów językowych.  Poza tym, lekcje odbywają się w ustalonych terminach, co sprawia, że inwestycja w kurs niejako zmusza nas do systematycznej pracy.  Oprócz motywacji wewnętrznej w grę wchodzi tu także motywacja zewnętrzna: nawet, gdy nie mamy wielkiej ochoty na naukę, świadomość, że opłacone lekcje przepadną, często skłania nas do pójścia na zajęcia.

Kurs grupowy w dobrej szkole realizowany jest zwykle według założonego z góry programu nauczania i z konkretnym podręcznikiem, zaś zajęcia prowadzą do określonego celu - na przykład osiągnięcia poziomu B2 lub uzyskania certyfikatu językowego. Wreszcie, zajęcia grupowe charakteryzują się dużą intensywnością: zazwyczaj są to 4 godziny lekcyjne tygodniowo, tak więc już sam wymiar kontaktu z językiem sprzyja jego opanowaniu.

Nauka w grupie ma jednak również swoje wady. Jeśli grupa jest zbyt duża i liczy kilkanaście osób, może być trudno ‘przebić się’ na zajęciach i skutecznie rozwijać praktyczne umiejętności. Trudniej też uzyskać wystarczającą ilość uwagi ze strony nauczyciela, który w zbyt licznej grupie nie jest w stanie skoncentrować się na indywidualnych potrzebach każdego ucznia. Bywa także, że grupy są źle dobrane i tworzą je uczniowie na różnych poziomach zaawansowania, co zdecydowanie nie sprzyja osiąganiu szybkich postępów.

Sztywne terminy zajęć grupowych mogą poza tym nie zdawać egzaminu w przypadku osób, które pracują według zmiennego harmonogramu, często chorują, wyjeżdżają lub z innych względów nie są w stanie regularnie przychodzić na kurs.

Zajęcia indywidualne charakteryzują się większą elastycznością i zasadniczo pozwalają na lepsze dostosowanie poziomu trudności, tematyki i tempa nauki do możliwości konkretnego ucznia. Lekcje 1:1 mogą być szczególnie wskazane w przypadku osób, które mają specyficzne potrzeby językowe lub potrzebują kilku lekcji, by przygotować się do wyjazdu zagranicznego, ważnego spotkania lub rozmowy o pracę. Mogą też znakomicie sprawdzać się w przypadku uczniów bardzo nieśmiałych, którzy mają duży opór przed mówieniem na forum grupy. Takie indywidualne podejście wiąże się niestety ze znacznie wyższą ceną i może znacznie obciążać domowy budżet.  

Korepetycje?

Rodzice zastanawiają się często czy zapisać dziecko na kurs w szkole językowej, czy też zainwestować w korepetycje, których celem będzie pomoc w opanowaniu materiału ze szkoły, co zaowocuje wyższymi ocenami na świadectwie. Warto jednak pamiętać, że praktyczne umiejętności nie zawsze są równoznaczne z piątką z klasówki. Skuteczna nauka języka to przede wszystkim nauka komunikacji i systematyczne rozwijanie pozostałych umiejętności językowych. W dłuższym okresie, przemyślany i dobrze zaplanowany kurs grupowy przynosi lepsze efekty końcowe niż doraźne działania i gaszenie szkolnych pożarów. A uczniowie, którzy uczą się języka w takim modelu w dobrej szkole językowej, długofalowo osiągają wysoki stopień biegłości językowej, co ostatecznie przekłada się również na wyższe oceny. 

Online czy stacjonarnie?

W ostatnich latach, zwłaszcza w czasie pandemii, coraz większą popularność zaczęły zdobywać lekcje online, jako alternatywa dla tradycyjnych metod nauki języka.  Niewątpliwą zaletą takiego modelu jest oszczędność czasu i ewentualnych kosztów dojazdu. W przypadku nagranych lekcji, uczyć można się także w dowolnym czasie i pracować w indywidualnym tempie. Nagrane ‘gotowe’ lekcje są poza tym tańsze i mogą być wielokrotnie odtwarzane. Niemniej jednak, aby osiągnąć rzeczywiste postępy, uczestnicy kursów online muszą wykazać się samodyscypliną, dobrze zarządzać czasem i utrzymywać wysoki poziom zaangażowania w naukę.

Brak bezpośredniej interakcji z nauczycielem typowy dla ’nagranych’ kursów online oznacza także brak informacji zwrotnej i korekty pojawiających się błędów. Warto wspomnieć również, że technologia bywa zawodna i problemy ze sprzętem lub połączeniem mogą negatywnie wpływać na naukę. Co więcej, nauka online powoduje wydłużenie czasu spędzanego przed komputerem, a tym samym ograniczenie aktywności fizycznej. Tymczasem, po spędzeniu wielu godzin w pracy przed ekranem komputera, spotkanie w prawdziwej klasie z innymi ludźmi może być cenną odmianą oraz okazją do rozwijania umiejętności społecznych i budowania kontaktów towarzyskich. A jeśli wyjście na kurs językowy oznacza przy okazji krótki spacer, związana z nim aktywność fizyczna korzystnie wpłynie na nasze zdrowie i pomoże w nauce.

A może samodzielnie?

Osoby zdyscyplinowane i dobrze zorganizowane mogą uczyć się języka samodzielnie, bez pomocy nauczyciela i wydatków na kursy lub lekcje indywidualne. Dostępne są podręczniki, aplikacje oraz zasoby cyfrowe, dzięki którym przy pewnej dozie systematyczności można opanować szeroki zasób słownictwa, rozwijać umiejętność rozumienia ze słuchu oraz zgłębiać tajniki gramatyki. Większym wyzwaniem będzie jednak rozwinięcie umiejętności werbalnych - aby mówić w języku obcym, niezbędne jest ich ćwiczenie w kontaktach z innymi ludźmi. 

Podsumowując, języka można uczyć się na wiele różnych sposobów, a o wyborze najlepszej dla nas formy nauki przesądzają indywidualne preferencje, możliwości czasowe, determinacja czy też dostępny budżet. Dobrym pomysłem może być przetestowanie różnych metod. W każdym przypadku o efektach przesądzi czas poświęcony na naukę języka, nasza motywacja i zaangażowanie oraz to czy uda się nam trafić na dobrą szkołę i kompetentnego nauczyciela. Najważniejsze jest jednak, aby niezależnie od wybranej formy nauki zrobić pierwszy krok. W myśl starego chińskiego przysłowia, nawet podróż tysiąca mil zaczyna się właśnie od niego!